Kısırlık Nedenleri Nelerdir?
Kısırlık, tıbbi adı ile infertilite, bilinen bazı tıbbi nedenlerden hatta bazen hiçbir nedene bağlı olmadan meydana gelebilir. Yaklaşık bebek isteyen çiftlerin %25’i için herhangi bir neden belirlenemeyebilir.
Şimdi kısaca kadınlarda ve erkeklerde kısırlık nedenlerine bir göz atalım.
Kadınlarda kısırlık nedenleri
Kısırlık kadınlarda en çok yumurtlama konusunda yaşanan problemlerden kaynaklanır. Vücutta meydana gelen farklı nedenlerden dolayı yumurtalıktan bir yumurtanın serbest bırakılması gerçekleşmez.
Yumurtlama problemleri aşağıdakilerin bir sonucu olabilir:
- Polikistik over sendromu (PCOS)
- Tiroid rahatsızlıkları: Aşırı aktif çalışan tiroid bezi (hiper tiroid) ve az aktif tiroid bezi (hipo tiroid) ovulasyonu engelleyebilir.
- Prematüre yumurtalık yetmezliği: Bir kadının yumurtalıklarının 40 yaşından önce çalışmayı bırakması da kısırlık nedenidir.
- Geçirilen pelvik cerrahi operasyonlar: Özellikle yumurtalıkları rahime bağlayan fallop tüplerinde hasar olmuşsa sorun yaşanır.
- Servikal cerrahi operasyonlar. Geçirilen cerrahi operasyonlar rahim ve diğer üreme organlarını olumsuz etkileyebilir.
- Myomlar: Rahim içinde veya dışında myom adı verilen kanser olmayan tümörler, doğurganlığı etkileyebilir. Bazı durumlarda ise döllenmiş yumurtayı rahime yapıştırabilir veya bir fallop tüpünü tıkayabilirler.
- Endometriozis: Endometriozis, rahim ağzının küçük parçalarının (endometriyum) yumurtalık gibi başka yerlerde büyümeye başladığı bir durumdur. Bu durum, yumurtalıklara veya fallop tüplerine zarar verebilir ve kısırlığa neden olabilir.
- Pelvik inflamatuar hastalık: Bu rahatsızşık rahim, fallop tüpleri ve yumurtalıkları içeren genital sistemin bir enfeksiyondur. Genellikle cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondan meydana gelir. Fallop tüplerine zarar verebilir. Bu da bir yumurtanın rahim içine girmesini imkansız kılar.
- Diğer hastalıklarla ilgili alınan ilaçlar: Bazı ilaçların yan etkileri kısırlık nedenleri arasındadır. Anti-enflamatuarın uzun süeli ve yüksek dozda kullanımı gebe kalmayı daha da zorlaştırabilir. Ayrıca kemoterapi için kullanılan ilaçlar bazen yumurtalık yetmezliğine neden olabilir, yani yumurtalıklarınız artık düzgün bir şekilde işlevini yerine getiremez. Genellikle psikozu tedavi etmek için kullanılan antipsikotik ilaçlar da kısırlığa neden olabilirler.
Erkeklerde kısırlık nedenleri
1) Semen ve sperm yapısı: Erkeklerde kısırlığın en sık nedeni düşük kaliteli spermdir. Anormal sperm yapısının olası nedenleri şunlardır:
* Sperm sayısı düşüklüğü
* Düşük hareketliliği olan sperm
* Anomalik sperm
- Yumurtalık bölgesinin yüksek sıcaklığa maruz kalması
- Rahatsız ve hava almayan iç çamaşırları, dar giysiler
- Varikosel
- Alkol ve ilaç bağımlılığı
- İnmemiş testisler
- Hasar almış testisler
- Yoğun spor antrenmanları
Bu içeriği okumanızda fayda var: Sperm Sayısı Kaç Olmalı?
Hasar almış testisler konusunda en çok şu rahatsızlıklardan sonra kısırlık görülebilir:
- Testis enfeksiyonu
- Testis kanseri
- Testis cerrahisi
- Doğuştan gelen rahatsızlıklar
- İnmemiş testisler
- Testisleriniz üzerinde şiddetli travmatik yaralanma, darbe
2) Boşalma bozuklukları: Bazı erkekler cinsel ilişki sırasında sperm salınmasını zorlaştıracak şekilde boşalma problemi yaşarlar. Buna ejakülat denir.
3) Hipogonadizm: Hipogonadizm sperm üretiminde rol oynayan erkek hormonu olan testesteronun anormal derecede düşük seviyede olmasıdır.
4) Başka hastalıklar için kullanılan ilaçlar: Bazı ilaç türleri kısırlık sorunlarına neden olabilir. Crohn hastalığı ve romatoid artrit gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan anti-ienflamatuar ilaçlar sperm sayısını azaltabilir, ancak etkileri geçicidir ve almayı bıraktığınızda sperm sayınız normale döner.
Kas yapmak için alınan anabolik steroidler uzun süreli kullanıldığında sperm sayısını ve sperm hareketliliğini azaltabilir. Kemoterapide kullanılan ilaçlar bazen sperm üretimini ciddi şekilde azaltabilir.
Açıklanamayan kısırlık nedenleri
Yapılan tüm tetkiklere rağmen nedeni belirlenemeyen kısırlık, tüm kısırlık vakalarının yaklaşık % 25’ini oluşturur. Bu durumda kadın ya da erkekte hiçbir neden tespit edilemez.
Yorumlar