PLT Nedir, PLT Düşüklüğü ve Yükseliği Ne Anlama gelir?
PLT (platelet) vücut damarlarında kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücre pulcuklarıdır. Trombosit olarak da bilinen kandaki bu renksiz parçalar kırmızı ve beyaz kan hücrelerinden daha küçük olur. Damardan alınan kan ile tahlil yapılarak belirlenir.
PLT normal değer aralığı kaçtır?
PLT için normal değer aralığı her mikro litrede 150.000 – 400.000 aralığındadır. Normal şartlarda PLT değeri, kişiden kişiye değişim gösterir. Hatta aynı kişide farklı zamanlarda yapılan tahlillerde de farklı sayılarda çıkabilir.
PLT düşüklüğü ne anlama gelir?
PLT düşüklüğü normal değerin alt sınırı olan 150.000’den az trombosit sayısı için geçerli olur. Bu duruma tıp dilinde ‘’Trombositopeni hastalığı’’ denir. PLT sayısı 50.000’in altına düşerse de riskli durumlar oluşturabilir. Çünkü PLT düşüklüğü kanın pıhtılaşması zorlaştırır ve bu dönemde yaşanacak olası bir kanama maalesef çok zor durdurulur.
PLT düşüklüğü belirtileri nelerdir?
- Cilt üzerine alınan hafif darbelerle cilt derisi çok kolay morarabilir.
- Bacakların ayağa yakın bölgelerinde deri altı kanamaları, kızarıklık ya da morarmala meydana gelir.
- Yaşanacak ani kesiklerde kanamaların durmaması durumu yaşanabilir.
- Diş etlerinde ya da burunda kanama ve bu kanamaların kesilmemesi olabilir.
- Halsizlik ve sürekli yorgunluk hissedilir.
PLT düşüklüğü neden olur?
PLT düşüklüğü vücutta trombosit üretiminin yavaşladığı zaman yaşanmaktadır. Bu durumun başlıca nedenleri şöyledir:
- Kemik iliğinde yeterli miktarda trombosit üretilememesi
- Trombositlerin kan dolaşımı esnasında parçalanması
- Trombositlerin dalak veya karaciğerde yıkıma uğraması
- Dalak büyümesi
- Aşırı alkol tüketimi
- B12 vitamini eksikliği
- Hepatit C veya HIV gibi hastalıklar
- Kemoterapi ve radyoterapi tedavileri
- Hamilelik: Artan kan hacmi ile birlikte PLT sayısında düşüş yaşanabilir.
PLT düşüklüğü nelere yol açabilir?
- Kadınlarda özellikle adet dönemlerinde fazla kan kaybedilebilir.
- Sayının 10.000’in altına düştüğü durumlarda beyin kanaması riski ortaya çıkabilir.
- Hamilelikte doğum riskleri yaşanabilir.
PLT düşüklüğü nasıl düzeltilir?
- PLT düşüklüğü yaşayan kişilerde kanama olması engellenmelidir.
- Hasta tuvalete gittiğinde ıkınmaktan çekinmeli, burun şiddetli şekilde sümkürülmemeli ve çıplak ayakla dolaşmamalıdır. Bunlar genel anlamda hep önlem amaçlı yapılacaklardır. PLT ciddi oranda düşükse kan plazması nakli gerekir.
PLT yüksekliği ne anlama gelir?
PLT yüksekliği normal değerin üst sınırı olan 400.000’den fazla trombosit sayısı için geçerlidir. Tıp dilinde bu duruma ‘’Trombositoz hastalığı’’ denir. Vücut çok fazla trombosit üretiyor demektir.
PLT yüksekliği belirtileri nelerdir?
PLT yüksekliği vücutta çok fazla belirti göstermez. Çok nadir olarak aşağıdaki durumlar olabilir:
- Yoğun baş ağrısı
- Göğüste ağrı
- Görmede geçici bulanıklık
- El ve ayaklarda his kaybı
- Baş dönmesi
- Gut hastalığı
PLT yüksekliği neden olur?
- Kırmızı kan hücrelerinin normal süresinde daha erken yıkıma uğradığı bir kansızlık hastalığı olan Hemolitik kansızlık nedeni ile
- Demir yetersizliğinden kaynaklanan anemi nedeni ile
- Bazı iltihaplı hastalıklar, alerjik vücut tepkileri
Polisitemia vera:
- Kemik iliği rahatsızlıklarından dolayı yaşanabilir. Trombosit ile birlikte kırmızı kan hücrelerinin sayıları da artar.
- Dalak alınması en önemli nedenlerden biridir.
PLT yüksekliği nelere yol açabilir?
- Kan vücutta dolaşımda iken damar içinde pıhtı atması riski yükselir.
- Kolesterol, şeker hastalığı ve tansiyon kaynaklı riskler artar.
- Felç riski olabilir.
- Herhangi bir iç organın kan ile beslenemeyerek fonksiyonlarını yerine getirmemesi durumu yaşanabilir.
PLT yüksekliği tedavisinde neler yapılır?
Aspirin kullanılmalıdır:
- Kanı sulandırması ve pıhtı konusunda engel olması açısından aspirin türevi ilaçlar kullanılır.
- PLT nedeni belirlenerek uygun olan ilaç önerisi ile desteklenir.
- PLT yüksekliği maalesef çok belirti göstermediği için farklı rahatsızlıklardan ancak akla gelebilir. Bu nedenle hastaların tahlil sonuçlarında özellikle Hemogram (tam kan sayımı) tahlillerinde bu değere dikkat etmeleri önerilir.
Yorumlar