PMS Nedir, Ne Zaman Başlar, Belirtileri Nelerdir?
Premenstrüel sendrom olarak bilinen PMS terimi 1953 yılında ortaya çıkmıştır. Bir kadının yumurtlama gününden adet döneminin başlangıç gününe kadar olan süreçte ortaya çıkan duygusal, fiziksel, psikolojik ve duygudurum bozukluklarının bir kombinasyonu olarak tanımlanmaktadır. Kadınların yaklaşık %90’ı hayatlarının belirli dönemlerinde adet öncesi belirtilerle karşılaşmaktadır.
PMS dönemi neden oluşur?
PMS’nin kesin nedeni bilinmemektedir. Semptomların çok çeşitli olması nedeniyle, uzmanlar net bir kanıya ulaşamamıştır. Ancak, beyin kimyasalları (nörotransmiterler) ve cinsiyet hormonları arasındaki değişimlere bağlı olarak gelişmesi en muhtemel durumdur. PMS’nin kişilik tipleri veya belirli kişilik faktörleri ile ilişkili olmadığı bilinmektedir.
Yüksek stres, sigara, hareketsizlik, yetersiz uyku, depresyon, aşırı miktarda tuzlu yiyecekler, kırmızı et, şeker ve alkol içeren gıdalar PMS belirtilerini şiddetlendirebilir. Özellikle alerjiler, astım ve migren ağrıları da dahil olmak üzere bazı hastalıklar, PMS’nin daha zorlu geçmesine neden olabilir.
PMS belirtileri nelerdir?
PMS döneminde ortaya çıkabilen birçok belirti mevcuttur. Bu belirtiler hem fiziksel hem de duygusal yönde görülebilmektedir.
En sık karşılaşılan fiziksel semptomlar şöyledir:
- Yorgunluk,
- Şişkinlik ve ödem,
- Kilo alımı,
- Baş ağrısı,
- Kramplar,
- Eklem ağrıları,
- Kabızlık veya ishal,
- Göğüslerde hassasiyet,
- Akne,
- Uyku bozuklukları,
- İştah artışı.
Duygusal belirtiler ise;
- Öfke ve sinirlilik,
- Kaygı,
- Gerginlik,
- Depresyon,
- Ağlama,
- Aşırı duyarlılık,
- Abartılı ruh hali olarak sıralanabilir.
PMS ve gebelik semptomları nasıl ayırt edilir?
Bazı kadınlar için PMS semptomları, erken gebelik dönemiyle benzer olabilmektedir. Birçok kadın hamileliğin erken döneminde hiçbir belirtiye maruz kalmazken; bazıları ise göğüslerde hassasiyet, şişkinlik, yorgunluk ve ruh hali değişiklikleri yaşayabilmektedir. Bu belirtiler, PMS semptomlarına veya adet döneminden önce yaşanılan bedensel değişikliklere benzer olabilir. Semptomların PMS veya erken gebelikten kaynaklanıp kaynaklanmadığının tek net cevabı, adet döneminin gelmesi veya bir gebelik testi uygulanmasıdır.
PMS ne zaman başlar?
PMS belirtileri adet döneminden önceki bir ila iki hafta aralığında başlayabilir ve dönem başladığında kaybolur. PMS süresi kadından kadına farklılık gösterebilir. Çoğu kadın, adet döneminin başlangıcından önceki haftada birkaç gün boyunca belirtileri yaşamaktadır. Bazı kadınlar ise daha kısa veya uzun bir süre boyunca belirtilere sahip olabilmektedir.
PMS nasıl teşhis edilir?
En yararlı tanı aracı, birkaç ay boyunca fiziksel ve duygusal belirtilerin de not edildiği bir adet günlüğü tutmaktadır. Eğer değişiklikler ovulasyon boyunca düzenli olarak meydana gelirse ve adet kanaması başlayana kadar devam ederse, PMS muhtemelen doğru tanı olacaktır. Adet günlüğünün tutulması sadece tanı koyulmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda hastanın kendi bedeni ve ruh hali bakımından daha iyi anlaşılmasını sağlar. PMS tanısı konulduktan ve anlaşıldıktan sonra hasta, belirtilerle daha iyi baş edebilir.
PMS tanısı koymak zordur. Bunun nedeni birçok tıbbi ve psikolojik durumun PMS belirtileri ile aynı belirtilere sahip olmasıdır. Ayrıca bir kadının PMS olup olmadığını belirlemek için herhangi bir kan veya laboratuvar testi de yoktur.
PMS tedavisi var mıdır?
PMS için yaygın tıbbi tedaviler arasında, aşırı ağrı kesiciler, diüretikler, oral kontraseptifler, antidepresanlar ve yumurtalık fonksiyonunu baskılayan ilaçlar bulunur. Ancak ilaçlar yalnızca belirtilerin hafifletilmesinde rol oynar. PMS’nin etkilerinden uzak durmak için yaşam tarzı değişikliği yapmak daha etkili olacaktır.
- Egzersiz,
- Adet öncesi dönemde duygusal destek,
- Adet dönemi öncesi tuz kısıtlaması,
- Menstrüasyondan önce kafein alımını azaltmak,
- Sigarayı bırakmak,
- Alkol alımını sınırlanmak,
- Rafine şeker alımını azaltılmak bazı kadınlarda semptomlara yardımcı olabilir.
Ayrıca bazı çalışmalar, kalsiyum ve magnezyum takviyelerinin yararlı olduğunu göstermektedir.
Yorumlar