Yumurta Dondurma İşlemi
Zaman faktörü başta olmak üzere birçok unsur, kadın doğurganlığı üzerinde olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Sosyal, kişisel ve profesyonel nedenlerden dolayı anne olmayı erteleyen kadınlar için belirli bir süre sonunda hamile kalmak zorlaşır. Ancak, yumurta dondurma ile biyolojik saati durdurmak ve yumurtaların devamlı sağlıklı olarak kalabilmesi mümkündür.
Yumurta dondurma nedir?
Yumurta dondurma, gelecek zamanda kullanılmak üzere yumurta hücrelerinin bir kısmını yumurtalıklardan aldıktan sonra dondurup saklanması işlemidir. Kadınların, gelecekte hamile kalma şansını koruyan bir yöntemdir.
Yumurta dondurma neden yapılır?
Yumurta dondurma prosedürünün uygulanma nedenleri şöyledir:
-
Yumurta kalitesinin korunması:
Yumurtalıkların içindeki yumurta hücreleri, olgunlaşmamış yumurtalardır. Yumurtlarken, mayoz bölünme olarak bilinen hücre bölünmesinin başka bir aşamadan geçerler. Yaşlı yumurtalar, bu bölünme işlemi sırasında DNA’larda hata birikmeleri daha olasıdır ve bu da genetik olarak anormal yumurtalara yol açacaktır. Bir hücrenin DNA’sı bozulduğunda tekrar normal hale gelmesi mümkün değildir. DNA’larda herhangi bir hasar, hücrenin görevini yapmasını engelleyerek sağlıklı bir bebeğin oluşmasını engelleyecektir. Anormal yumurta hücreleri döllenemez veya implante olamaz; düşük, Down sendromu gibi genetik bozukluklara yol açabilir. Yumurta kalitesi ile yaş doğru orantılıdır. Genç yaşta dondurulan yumurtalar gebeliğin oluşmasında büyük önem taşıyacaktır.
-
Azalan yumurta sayısından etkilenilmemesi:
Kadınlar, yaklaşık 1 milyon adet potansiyel yumurta ile doğarlar ve bu sayı hiçbir şekilde artış göstermez. Rejenere olan cilt hücrelerinin veya kan hücrelerinin aksine, vücudun daha fazla yumurta hücresi üretmesi mümkün değildir. 25 yaşında yumurta sayısı 300 bine ulaşır ve 35 yaşından menopoza dek hızla düşüş yaşanır.
-
Kanser tedavileri:
Kemoterapi veya radyasyon gibi kanser tedavilerinin doğurganlığı etkileme olasılığı yüksektir. Tedaviye başlamadan önce yumurtaları dondurmak uygun bir önlem olacaktır.
-
Genetik problemler:
Turner sendromu, Fragile X sendromu gibi bazı kromozomal anormallikleri bulunan kadınlar erken yumurtalık yetmezliği riski altındadır. Yumurtalarını donduran kadınların bu tür gelişmelerden daha az etkilenmesi beklenir.
-
Ameliyatlar:
Bazı ameliyatlar yumurtalıkları zarar görme riskine sokabilir. Yumurtalıkların çıkarılması gibi işlemlerden önce yumurtaların dondurulması faydalıdır.
Bu içerikte ilginizi çekebilir: Embriyo Dondurma Nedir, Nasıl Yapılır?
Yumurta dondurma ne zaman yapılmalıdır?
Prosedür esnasında kadın ne kadar genç olursa, yumurta dondurma işlemi o kadar etkili olacaktır. 30 yaşından önce en fazla sayıda sağlıklı yumurta dondurulabilir. 30 ile 35 yaşları arasında yumurtaların verimi düşer. 35 yaş ve üzerinde ise yumurtaların kalitesi büyük ölçüde azalmış olur.
Yumurta dondurma işlemi için en ideal zaman aralığı 27 ile 34 yaşları arasıdır.
30’lu yaşların ortasından 40’lı yaşların başına dek, doğurganlık şansını artırmak için daha fazla yumurta dondurulmalı; düşük yumurta kalitesi kısmen telafi edilmelidir. Bu durum, genellikle çoklu yumurta dondurma döngüleri gerektirmektedir.
Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?
Yumurta dondurma işlemi birkaç farklı aşamadan oluşur:
-
Hazırlık:
Yumurta dondurma işleminden faydalanmak isteyen kadınlar, öncelikle alanında uzman bir hekim ile görüşmelidir. Tıbbi geçmiş ve doğurganlık değerlendirmelerinin sonuçları tartışılır; yumurta dondurma süreci ve kişiselleştirilmiş beklentiler gözden geçirilir.
Anti müllerian hormonu (AMH), basit bir kan testi ile gerçekleştirilir. Transvajinal ultrason ile birlikte yumurtalık rezervleri değerlendirilir.
Prosedürün uygulanmasına karar verildiğinde, bir sonraki aşamada kullanılması gereken ilaçlar hakkında bilgi verilir.
-
Yumurtaların geliştirilmesi:
Yumurtayı dondurmadan önce vücudun bir döngüde birden fazla yumurta üretmesi sağlanır. Böylece, sahip olunan yumurta hücrelerinden daha fazlası kullanılabilir.
Yumurtalıkları uyarmak için günlük hormon enjeksiyonları uygulanır. Bu esnada ilerlemeyi takip etmek için ultrason görüntülemeleri yapılır.
Yumurta üretimini teşvik etmek için kullanılan folikül uyarıcı hormon, yumurta üretimini uyarmak için luteinize edici hormon, yumurta olgunlaşmasını başlatmak için GnRH antagonistleri, tetikleyici olarak ise hCG (insan koryonik gonadotropin) hormonu kullanılır.
-
Yumurtaların toplanması:
Yaklaşık 15 dakika sürecek cerrahi bir prosedür sırasında, yumurta içeren foliküller bir iğne yardımıyla yumurtalıklardan çıkarılır. Hafif sedasyon altında gerçekleşen bu işlem esnasında acı hissi oluşmamaktadır. Prosedür sonrasında kesi veya dikiş yapılmaz. Bir gün dinlendikten sonra günlük yaşantıya geri dönülebilir.
-
Dondurma ve depolama:
Yumurtalar alındıktan hemen sonra, dondurma işlemi için hazırlanır. Olgun ve döllenebilme şansı yüksek olan yumurtalar deneyimli embriyologlar tarafından laboratuvarda dondurulur. Vitrifikasyon işlemi, yumurta hücrelerini -196 santigrat dereceye kadar oldukça hızlı bir şekilde soğutur ve sıvı azot içerisine daldırılır. Vitrifikasyon, yumurtadaki sıvının ona zarar verebilecek buz kristalleri oluşturma olasılığını azaltır. Yumurtalar, güvenli depolama tesisine gönderilerek güvenle saklanır.
Tüm bu işlemler yaklaşık 14 gün içerisinde tamamlanmaktadır.
Yumurta dondurma işlemi başarılı mıdır?
Yumurtaların dondurulduğu zamandaki kadının yaşı ve kaç yumurtanın dondurulduğu, bir bebek sahibi olma şansını etkileyen en önemli iki faktördür.
Yapılan araştırmalara göre;
35 yaşın altında olan ve 10 adet yumurta donduran kadınlarda en az bir canlı doğum yapma şansı yaklaşık %60-70 oranındadır. 20 ve üzeri dondurulmuş yumurta mevcut ise gebelik oranı %90’a yükselir. 40 yaşında olan bir kadının 10 adet dondurulmuş yumurtası varsa gebelik oranı %30; 20 adet dondurulmuş yumurta mevcutsa bu oran %50’dir.
Yumurta dondurma işlemiyle birlikte, tüp bebek tedavisinin başarı oranı ve spermin kalitesi tedavinin sonuçlarını değiştirebilmektedir.
Dondurulmuş yumurtalar kaç yıl saklanabilir?
Bilimsel olarak, dondurulmuş yumurtalar süresiz olarak saklanabilir. 5 ila 10 yıl boyunca dondurulmuş olarak bekletilen yumurtalardan, çok sayıda sağlıklı bebek dünyaya gelmiştir. Bilinen en uzun başarılı donma süresi 14 yıldır. Dondurulmuş yumurtaların sağlığının veya canlılığının zamanla azaldığına dair herhangi bir kanıt yoktur.
Yorumlar