Spermisit Nedir, Neye Yarar, Ne Amaçla Kullanılır?

Spermisit Nedir, Neye Yarar, Ne Amaçla Kullanılır?

Spermisit Nedir, Neye Yarar, Ne Amaçla Kullanılır?

spermisit nedir

Spermisit nedir?

Spermisit, spermin hücre zarını parçalayarak hamileliği önleyen bir doğum kontrol şeklidir. Sperm için toksik etki yaratan nonoksinol-9 adı verilen bir kimyasal içerir. Kimyasal, spermi durdurur ve yumurtayı döllemesini önler.

Gebelik planlaması yapmayan bireyler için, çeşitli doğum kontrol araçları mevcuttur. Spiral, doğum kontrol hapları ve prezervatif gibi yaygın kullanılan türlerin yanı sıra, gebelik önleme amacıyla geliştirilmiş birçok yöntem bulunmaktadır. Hangi yöntemin seçileceği, bireysel ve fiziksel tercihlere göre belirlenmelidir.

Spermisit olarak bilinen kimyasal madde, cinsel ilişkiden hemen önce kullanıldığında spermlerin yumurta hücrelerine ulaşmasını engellemektedir. Değişik formlarda bulunabilen bu yöntemin kullanım oranı giderek artmaktadır.

Spermisitler; jel, köpük, krem gibi çok çeşitli formülasyonlar içinde bulunabilir. Cinsel ilişkiden kısa bir süre önce vajina yoluyla rahim ağzı yakınlarına her türlü spermisit yerleştirilebilir. Spermisitler düşük maliyetlidir ve temin edilmesi kolaydır. Aynı zamanda, hormonal doğum kontrolü ile ilişkili yan etkilerden kaçınmaya izin verir.

Spermisit neye yarar, ne amaçla kullanılır?

Spermisit, genellikle sperm öldürücü olarak bilinse de spermleri öldürme etkisine sahip değildir. Yalnızca, spermlerin yavaşlamasını sağlayarak yumurtaya ulaşma kabiliyetini azaltmaktadır.

Spermisit, hamileliği iki şekilde önlemektedir:

  1. Rahim ağzına sperm girişini engelleyerek sperm ile yumurtanın birleşmesini önler.
  2. Spermlerin yumurtaya yüzecek kadar iyi hareket etmesini durdurur.

Spermisit, tek başına kullanılabilir, fakat hamileliği önlemede %70-75 oranında etkilidir. Prezervatif veya diyafram gibi doğum kontrol yöntemleri ile birlikte uygulandığında ise koruma oranı %95’e dek yükselebilir. Ancak, hiçbir prosedür %100 koruma sağlayamadığı için iki doğum kontrol yöntemini bir arada kullanmak daha güvenilirdir.

Spermisit çeşitleri nelerdir, nasıl kullanılmaktadır?

spermisit ne amaçla kullanılır

  • Sperm öldürücü köpük:

Kontraseptif köpük, aplikatör ile birlikte gelir. Kutuyu en az 30 saniye çalkaladıktan sonra, aplikatörün ucu aşağı doğru bastırılmalıdır. Kadın uzanırken, aplikatör vajinaya birkaç santimetre sokulmalı ve köpüğün aktarılması için piston itilmelidir. Köpük hemen aktif hale geleceği için, 30 dakika içerisinde cinsel aktivite tamamlanmalıdır.

  • Doğum kontrol filmi:

Vajinal kontraseptif film, ince bir tabakadır. Kullanım esnasında önce ikiye, sonra tekrar ikiye katlanmalı ve işaret parmağın ucuyla rahim ağzına yerleştirilmelidir. Sperm öldürücü film, vajinal salgıları emerek kalın bir jel kıvamına gelir ve böylece spermin hareketsiz kalmasını sağlar. Tamamen çözülmesi ve etkili bir şekilde çalışması için cinsel ilişkiden en az 15 dakika önce yerleştirilmelidir. Her cinsel ilişkide yeni bir kontraseptif film parçası kullanılmalıdır. Tek bir uygulama yaklaşık 1 saat boyunca etkilidir.

  • Spermisidal jöle:

Kontraseptif jöle, spermisidin başka bir şeklidir. Jöleler, tüp içerisinde bulunur ve genellikle bir diyafram veya servikal kapakla birlikte kullanılır. Spermisidal jöle aplikatöre sıkıştırılır, daha sonra vajinaya yerleştirilir. Cinsel ilişki bir saatten uzun sürerse veya tekrarlanırsa, başka bir sperm öldürücü jöle dozu uygulanmalıdır. Bir diyaframla kullanıldığında, koruma altı saate kadar artabilir.

  • Tabletler veya fitiller:

Bu yöntemler bir köpük halinde eriyen katı spermisit biçimleridir. Tablet ve fitiller yaklaşık birkaç santimetre uzunluğundadır. Fitil, mümkün olduğu kadar rahim ağzına yakın bir bölgeye yerleştirilmeli ve çözünmesini sağlamak için 10 ile 15 dakika beklemelidir. Her cinsel ilişki esnasında yeni bir fitil kullanılmalıdır.

  • Spermisit kremler ve jeller:

Bu tür spermisitler, sperm öldürücü jöle ile aynı şekilde kullanılır ve kayganlaştırıcı özelliği de vardır. Krem ve jeller farklı dokularda gelir. Diğer spermisitlere oranla damlama veya sızma olasılığı daha düşüktür. Aplikatör spermisit tüpünün ucuna çevrilmeli krem ​​veya jel ile doldurulmalıdır. Vajinaya içerisine ve rahim ağzına ilerletildiğinde maddeyi serbest bırakmak için pistona bastırılmalıdır. Jel ve kremler cinsel ilişkiden hemen önce aktifleşir, etkinlik süresi 30 dakikadır.

  • Doğum kontrol süngeri:

Kontraseptif sünger; çapı yaklaşık 5 cm olan, yumuşak, yuvarlak bir bariyer cihazıdır. Katı poliüretan köpükten yapılmıştır ve sökülmesi için tabana bağlı bir düğüm bulunmaktadır. Sünger önce su ile nemlendirilmeli ve cinsel ilişkiden önce vajinaya yerleştirilmelidir.

Spermisitlerin zararı var mıdır?

spermisit neye yarar

Spermisit, her cinsel ilişki esnasında doğru bir şekilde kullanıldığında iyi bir sonuç verir. Ancak, bazı durumlarda spermisit nedeniyle oluşan yan etkiler de meydana gelebilmektedir.

Spermisitlerin en önemli dezavantajı, her cinsel ilişki esnasında yeniden kullanmak zorunda olunmasıdır. Gerekli talimatlar izlenmeli, cinsel ilişkinin spermisitlerin etkin olduğu süre içerisinde tamamlanması gerekmektedir.

Spermisit de dahil olmak üzere, prezervatif hariç tüm doğum kontrol yöntemleri cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamamaktadır. Prezervatif kullanmak, cinsel yolla enfeksiyon bulaşma riskini azaltmanın en iyi yoludur. Ayrıca, prezervatiflerin başka bir doğum kontrol yöntemiyle birlikte kullanılması da, ekstra gebelik koruması sağlayacaktır.

Spermisitin etkin maddesi olan nonoksinol-9, özellikle günde birkaç kez kullanıldığı takdirde genital dokuları tahriş edebilir. Bu tahriş, HIV ve diğer enfeksiyonların oluşma riskini arttırır. Ayrıca, bazı insanların spermisit içerisinde bulunan maddelere karşı alerjisi bulunmaktadır. Cinsel ilişki sonrası vajinada veya peniste acı ve tahriş olma hissi oluşuyorsa, duyarlılık ihtimali değerlendirilmelidir.  Spermisit çeşidi ya da markasını değiştirmek işe yaramazsa, başka bir doğum kontrol yöntemi tercih edilmelidir.

Spermisitlerin tek bir doğum kontrol yöntemi olarak tercih edilmesi önerilmemektedir. Ancak, herhangi bir kontrasepsiyon ile birlikte kullanılması daha uygundur.

Dr. Havva Pars Ağargün

1968 yılında Kırşehir’in Mucur ilçesinde dünyaya geldi. İlk ve ortaokulu Mucur’da okuduktan sonra lise öğrenimine İstanbul Kız Lisesi’nde devam etti. 1991 yılında Cerrahpaşa Tıp Fakültesini bitirdikten sonra Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği Aile Panlaması Biriminde çalıştı. 1999 yılında Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı oldu.

Yorumlar

Bir yorum yazınız